Zakładanie spółki zazwyczaj wiąże się z chęcią pracy, zarobku i trwałości. Niestety nie zawsze się to udaje i bardzo różne przyczyny powodują, że spółka musi zostać zlikwidowana. Przyczyn likwidacji może być sporo, lecz niezależnie od nich ważne jest przeprowadzenie prawidłowego procesu likwidacji. Jest on determinowany przez to, jaki rodzaj spółki będzie likwidowany.
Co oznacza likwidacja?
Kiedy spółka musi zakończyć swoją działalność proces, który musi przejść jest zwany likwidacją spółki. Zazwyczaj trwa on od 6 do 8 lub 12 miesięcy, aż wszystkie niezbędne sprawy zostaną całkowicie zakończone. Jeżeli mowa o spółkach kapitałowych oraz osobowych za cel likwidacji uchodzi załatwienie i zakończenie wszystkich spraw spółki, przy jednoczesnym spieniężeniu jej majątku, o ile spółka jeszcze taki posiada.
Likwidacja powinna być przeprowadzana zgodnie z obowiązującymi przepisami, czyli z trzymaniem się ściśle ustawy – Kodeksu spółek handlowych, który wszedł w życie 15 września 2000 roku.
Zanim dojdzie do wykreślenia spółki z rejestru sądowego, spółka cały czas posiada osobowość prawną. Nadal stosuje się jej nazwę, choć dodawane jest do niej określenie „w likwidacji”. Trudniejszą sytuację podczas likwidacji mają przede wszystkim spółki kapitałowe, gdyż w ich przypadku z tego procesu zrezygnować nie można. Jest niezbędna i dopiero po jej przeprowadzeniu spółka może być wykreślona z rejestru.
Pierwszy krok do likwidacji spółki
Proces likwidacji jest z pozoru skomplikowany. Nie ogranicza się do hasła i dopisku „likwidacja”, ale stanowi proces składający się z kilku etapów. Za jego przeprowadzenie powinien być odpowiedzialny profesjonalista albo członek zarządu spółki. Druga wersja jest przewidziana przede wszystkim dala spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Przed problemami z przeprowadzaniem likwidacji lub problemami po jej nieprawidłowym przeprowadzeniu może uchronić znajomość podstawowych kroków:
- skompletowanie dokumentów związanych z likwidacją spółki;
- powołanie likwidatora (komplementariusza, profesjonalnego likwidatora, członka zarządu);
- zakończenie bieżących spraw spółki;
- zakończenie (wygaszenie) aktywnego funkcjonowania spółki;
- przygotowanie i skompletowanie sprawozdań finansowych spółki;
- ogłoszenie likwidacji spółki do publicznej wiadomości w Monitorze Gospodarczym i Sądowym;
- wyrejestrowanie likwidowanej spółki z sądów i urzędów;
- zapewnienie bezpiecznego i prawidłowego, zgodnego z przepisami, przechowywania dokumentacji likwidowanej spółki.
Jak likwidować spółki osobowe?
Do istniejących w przepisach prawnych spółek osobowych zalicza się:
- spółki jawne,
- spółki komandytowe,
- spółki komandytowo-akcyjne.
Ich likwidowanie jest nieco mniej skomplikowane od likwidowania spółek kapitałowych. Najistotniejszą różnicą jest to, że nie wszystkie są zmuszone do przejścia procesu likwidacji i część z nich może zostać bez problemu wykreślona z rejestru spółek. Bardziej skomplikowaną procedurę mają jedynie spółki komandytowo-akcyjne.
Spółki jawne mogą szybko zaprzestać funkcjonowania i istnienia. Jedyne, co trzeba zrobić to wykreślić je z rejestru sądowego. Z tego powodu likwidacja jest jedynie opcjonalna. Gdy jednak do niej dochodzi trzeba spieniężyć majątek firmy i zakończyć na dobre wszystkie jej aktywne sprawy. Powody ogłoszenia upadłości przez spółkę jawną są różne, m.in. decyzja zarządu o ogłoszeniu upadłości, śmierć członka zarządu, wydane prawomocne orzeczenie sądu dotyczące likwidacji spółki. Tak samo dzieje się w przypadku spółek komandytowych oraz partnerskich.
Wymieniona już spółka komandytowo-akcyjna jako jedyna z grupy wymaga kompletnego procesu likwidacji. Po jego przejściu spółka jest skreślona z listy. Taką likwidację przeprowadzają komplementarisze.
Jak likwidować spółki kapitałowe?
Specyfika spółek kapitałowych sprawia, że proces ich likwidacji jest nieco bardziej rozbudowany. Jeśli nie dojdzie do jego wykonania, wówczas spółka nie będzie wykreślona z rejestru.
Chwilą rozpoczęcia likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest moment, kiedy pojawiają się ku temu przesłanki, czyli sytuacje, które zgodnie z umową powodują konieczność zlikwidowania spółki. To czas, kiedy likwidator zaczyna zajmować się bieżącymi sprawami stopniowo je kończąc oraz spienięża majątek i ogłaszając fakt likwidacji w Monitorze Gospodarczym i Sądowym. Ma to na celu zawiadomienie ewentualnych wierzycieli spółki.
Jeśli chodzi o spółki akcyjne, wówczas proces likwidacji zaczyna się w chwili, kiedy zarząd decyduje przy pomocy uchwały o jej likwidacji. Członek zarządu staje się w takiej sytuacji likwidatorem, który musi spieniężyć posiadany przez spółkę majątek. Musi być to przeprowadzone w taki sposób, aby udało się z uzyskanych kwot zaspokoić ewentualnych wierzycieli. Gdy uzyskane pieniądze nie wystarczają, wtedy zaczyna się proces upadłości spółki.