Spółka partnerska jako forma prowadzenia działalności przez prawnika

Założenie własnej jednoosobowej działalności gospodarczej i prowadzenie jej „po mojemu”? Praca w dużej korporacji na bezpiecznym etacie i umowie o pracę bądź w formie zatrudnienia B2B, która wiąże się z pozostaniem niejako „anonimowym”? A może jeszcze coś innego, np. praca na etacie w dziale prawnym?

Spółka partnerska – zalety, zasady prowadzenia

Wielu młodych prawników, wchodząc na rynek pracy codziennie zadaje sobie pytanie dotyczące najlepszego sposobu na wykonywanie pracy prawnika. Wybór najlepszej formy do prowadzenia działalności prawniczej to „ciężki orzech do zgryzienia”. Młodzi prawnicy chcą z jednej strony zachować niezależność, pozyskiwać nowych klientów, budować swoją markę i pozycję na rynku pracy. Z drugiej strony chcą ograniczyć koszty związane z prowadzeniem własnej działalności.

I tutaj z pomocą przychodzi spółka partnerska. Instytucja ta uregulowana jest w kodeksie spółek handlowych. Taka forma prowadzenia działalności gospodarczej umożliwia zachowanie niezależności w wykonywaniu zawodu, a jednocześnie pozwala ograniczyć wydatki związane z jej prowadzeniem. Dotyczy to kosztów związanych z wynajmem lokalu, z opłatami stałymi bądź z zatrudnieniem pracowników.
Spółka partnerska, zgodnie z treścią przepisu art. 86 § 1 KSH to spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Partnerami w spółce partnerskiej mogą być jedynie osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnych zawodów, określonych w art. 88 lub w odrębnej ustawie. Art. 88 KSH stanowi, że partnerami w Spółce partnerskiej mogą być m.in. adwokaci oraz radcowie prawni.

Adwokaci i radcy prawni jako partnerzy spółki

KSH nie reguluje w sposób szczegółowy jak wolne zawody łączą się w prowadzeniu działalności w ramach spółki partnerskiej. Tu z pomocą przychodzą ustawy szczególne. Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze oraz ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych.

Zgodnie z przepisem art. 4a ust. 1 lit 2 prawa o adwokaturze – „adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce partnerskiej, w której partnerami są adwokaci, radcowie prawni, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej” zaś przepis art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych stanowi, że: „radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce: partnerskiej, w której partnerami są radcowie prawni, adwokaci, rzecznicy patentowi, doradcy podatkowi lub prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej”.

Zakładanie spółki partnerskiej

Wobec tego, adwokat może założyć spółkę z radcą prawnym a radca prawny z adwokatem.
Kodeks spółek handlowych dość restrykcyjnie reguluje kwestię firmy spółki partnerskiej. Zgodnie z art. 90 § 1 KSH:

„firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce”,

art. 90 § 2 KSH stanowi, że:

„dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.p.”, natomiast art. 90 § 3 stanowi, że: „firmy z oznaczeniem „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz skrótu „sp.p.” może używać tylko spółka partnerska.”

Tak szczegółowe uregulowanie firmy spółki partnerskiej jest związane szczególnie z funkcją odróżniającą firmy. Klient, korzystający z porady prawnika powinien wiedzieć w jakiej strukturze prowadzi on działalność gospodarczą. Spółkę powinna też odróżniać się na rynku pośród tysiąca innych firm.

Elementami obligatoryjnymi do postania spółki są zawarcie umowy spółki oraz jej wpis do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Umowa spółki partnerskiej powinna zawierać:

  1. określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki;

  2. przedmiot działalności spółki;

  3. nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, w przypadku przewidzianym w art. 95 § 2; 4. W przypadku gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów;

  4. firmę i siedzibę spółki;

  5. czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony;

  6. określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość.

     

Spółka partnerska – umowa

Umowa powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności (art. 92 KSH). Spółka powstaje z chwilą wpisania jej do rejestru.

Kwestią kluczową związana ze spółką partnerską jest aspekt odpowiedzialności partnerów za zobowiązania, o którym stanowi art. 95 KSH. Aspekt ten został uregulowany w pewnych przypadkach odmiennie niż w spółce jawnej. Jest to związane z faktem, iż w spółce partnerskiej wspólnikami są osoby wykonujące wolne zawody. Jeden wspólnik nie powinien ponosić odpowiedzialności za to, w jaki sposób drugi wspólnik wykonuje swój zawód. Nie powinien ponosić odpowiedzialności za „błąd w sztuce” innego adwokata/radcy.

Odpowiedzialność za zobowiązania nie związane z wykonywaniem wolnego zawodu

Ogólna zasada mówi, że wspólnicy ponoszą nieograniczoną, solidarną wraz ze spółką oraz partnerami oraz subsydiarną wobec spółki odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Dotyczy to zobowiązań, które nie wiążą się z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce. W ten sam sposób odpowiada się za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.

Co to oznacza? Jeśli spółka zalega z płatnością czynszu za wynajem lokalu to odpowiedzialność wspólników będzie taka jak odpowiedzialność wspólników w spółce jawnej. Zawarta przez spółkę umowa najmu nie wiąże się bezpośrednio z wykonywaniem wolnego zawodu. Dlatego zastosowania nie znajdzie tu przepis art. 95 KSH. Jeśli spółka nie uregulowała faktury za zakup ekspresu do kawy, drukarki czy innego sprzętu znajdującego się w biurze to odpowiedzialność za to zobowiązanie również regulują ogólne zasady dotyczące spółki jawnej.

Odpowiedzialność za zobowiązania z tytułu wykonywania wolnego zawodu

A contrario przepisu art. 95 KSH wspólnik ponosi nieograniczoną odpowiedzialność, solidarnie i subsydiarnie ze Spółką za zobowiązania powstałe w związku z wykonywaniem przez niego wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania Spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały jego kierownictwu partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Przykładem jest sytuacja, gdy prawnik nierzetelnie, niewłaściwie poprowadzi sprawę klienta i musi naprawić wynikłą stąd szkodę. Wtedy ponosi solidarną odpowiedzialność ze spółką za to zobowiązanie, ale jego partner już nie ponosi odpowiedzialności za to zobowiązanie.

Jednocześnie, jak wynika z treści przepisu art. 95 KSH odpowiedzialność wspólnika jest wyłączona w przypadku zobowiązań spółki powstałych w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Wynika to z faktu, iż jeden ze wspólników nie powinien ponosić odpowiedzialności za błędy w sztuce innego wspólnika. Wszak wykonywanie wolnego zawodu, w szczególności zawodu adwokata lub radcy prawnego wiąże się ze szczególną starannością i dokładnością oraz profesjonalizmem. Niezasadnym byłoby to żeby jeden wspólnik odpowiadał za błędy innego wspólnika.

Reasumując, spółka partnerska to jedna z form prowadzenia działalności prawniczej. Cieszy się dużą popularnością z uwagi na fakt, iż prawnicy prowadzący działalność w ten sposób dalej zachowują swoją niezależność. Odpowiadają za swoje zobowiązania, ale również są w stanie ograniczyć koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Prawnik w spółce partnerskiej nie jest „anonimowy”. Jego nazwisko widnieje w firmie, wobec czego ma on możliwość budowania swojej marki.