Kiedy wygasa mandat członka zarządu spółki z o.o.?

Sprecyzowania, w którym momencie wygasa mandat członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest bezapelacyjnie sporym problemem praktycznym. Moim zdaniem, przepisy dotyczące tego problemu są jednymi z gorszych w całym Kodeksie Spółek Handlowych.

Kiedy wygasa mandat członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?

Normy ustawy, która reguluje funkcjonowanie przedsiębiorstw, winny być na tyle jasne i określone, aby osoby, które nimi zarządzają, bez problemu mogły znaleźć ich odpowiednie zastosowanie bez udziału prawników. Wydaje się, że stwierdzenie, kiedy prezesowi wygasa mandat wcale nie powinno być kłopotem, a niestety jest.

Istnieją przynajmniej trzy różne założenia, które określają sposoby obliczania momentu wygaśnięcia mandatu. Nie mówiąc już o ich różnorodnych wariacjach.

Kadencja a mandat

Przede wszystkim problem wynika stąd, iż prawo odróżnia kadencję oraz mandat. Mandat jest uprawnieniem do wykonywania funkcji w organie spółki. Kadencja zaś to czas, w jakim ta funkcja może zostać piastowana. Istnieje taka sytuacja, w której kadencja dobiegła już końca, a mandat trwa. To przekłada się na to, iż członek zarządu w dalszym ciągu może pełnić swoją funkcję. A także taka sytuacja, w której kadencja tak naprawdę jeszcze nie dobiegła końca, ale członek organu stracił mandat, który niezbędny jest do sprawowania funkcji.

Najbardziej pospolitymi przykładami, w których mimo trwania kadencji, mandat wygasa są: śmierć członka zarządu, rezygnacja bądź jego odwołanie. Czas, na który członek zarządu został mianowany jeszcze nie upłynął. Aczkolwiek na skutek pewnych zdarzeń bądź decyzji, stracił on legitymację do pełnienia funkcji.

Sprawa staje się bardziej skomplikowana w momencie, gdy mandat wygasa w następstwie upływu kadencji. Naturalne byłoby przyjęcie, że w momencie upływu kadencji, końca dobiega również mandat niezbędny do sprawowania funkcji członka zarządu. Tą sytuację komplikuje jednak pewien przepis. A mówi on, że mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu.

Rozpatrzmy dwa przykłady. Prezes Zarządu zostaje powołany na trzyletnią kadencję 23 marca 2011 roku, zaś Wiceprezes Zarządu również na trzyletnią kadencję, lecz 23 września 2011 roku. Nie mamy wątpliwości, że kadencja Prezesa upływa dnia 23 marca 2014 roku, zaś Wiceprezesa 23 września 2014 roku. Pozostaje jednak pytanie – kiedy wygasa ich mandat? A więc kiedy właściwie przestają być członkami zarządu?

Moim zdaniem mandatu obydwu członków zarządu tracą swoją ważność z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, które zatwierdzi sprawozdanie za rok 2013. Jeśli zgromadzenie nastąpi terminowo, a więc do końca czerwca, członkowie zarządu znajdą się w różnej sytuacji. Mandat Prezesa będzie kontynuowany mimo upływu kadencji, zaś mandat wiceprezesa wygaśnie mimo tego, iż kadencja nie dobiegła jeszcze końca.

Zastosowanie w praktyce

Praktykowanym rozwiązaniem jest odwołanie członka zarządu z pełnionej funkcji, jeszcze przed upływem kadencji, następnie powołując go ponownie na nową kadencję. Praktyczne rozwiązania są zwykle lepsze od najlepszej teorii. Najlepiej jednak określić w umowie spółki kiedy mandat wygasa, tak aby nie występowały żadne wątpliwości.