Podstawowe zagadnienia prawne przekształcanych spółek
Powstanie spółki, niezależnie od jej rodzaju, nie oznacza że w trakcie całego swojego rozwoju nie może się ona zmienić. Nie dotyczy to jedynie jej rozwoju w kwestiach gospodarczych, innowacji oraz rozwoju technologicznego. Spółka może przekształcić się w inną zgodnie z prawem.
Jakie podmioty mogą ulec przekształceniu?
Jeżeli jesteś właścicielem lub wspólnikiem w spółce powinieneś wiedzieć, które z nich można przekształcić. Takiej procedurze, zmiany z jednej spółki w drugą mogą ulec spółki: jawne, cywilne, partnerskie, komandytowe, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjne i komandytowo-akcyjne. Dodatkowo przekształcenia może dokonać także przedsiębiorca, który jest osobą fizyczną wykonującą własną działalność gospodarczą. Nie oznacza to jednak, że może swoją działalność przekształcić w każdą ze spółek, może stać się jedynie jednoosobową spółką kapitałową.
Przekształceniu nie mogą ulegać jednak spółki, które są w stanie likwidacji bądź które ogłosiły upadłość.
Cele przekształcenia spółek
Spółki nie przekształca się w inną z błahych pobudek. Zazwyczaj głównym celem jest chęć korzystniejszego rozwoju spółki albo jej ratowanie. Przekształcenie jest procesem, który pozwala zachować podstawowe idee oraz tożsamość spółki, ułatwia uniknięcie likwidacji, będącej jeszcze kosztowniejszym procesem, zatrzymać zezwolenia, koncesje, a jednocześnie zachować prawa oraz obowiązki nałożone na spółkę (obowiązki cywilnoprawne). Oznacza to, że zachowuje się ciągłość: prawną, organizacyjną, podmiotową, ekonomiczną. Nie wymaga się ani zmiany nazwy, ani siedziby spółki, ani rozwiązywania poprzedniej.
Podjęcie się procesu przekształcenia, zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, pozwala na osiągnięcie następujących korzyści:
- zwiększenie kapitału spółki,
- zmiana odpowiedzialności majątkowej wspólników, ograniczenie odpowiedzialności za zobowiązania i zadania spółki,
- ograniczenie wpływu niektórych wspólników na zarządzanie spółką,
- umożliwienie szerszego działania spółki,
- poprawa procesu decyzyjnego,
- modyfikacja i zwiększenie możliwości inwestycyjnych,
- pozyskiwanie nowych rynków zbytu,
- ograniczenie kosztów,
- uniknięcie procesu likwidacji,
- zmiana wielkości zatrudnienia.
Kiedy przekształcenie jest ograniczane?
Spółki już likwidowane lub oznaczone jako spółki w upadłości nie mogą być przekształcane. Zabrania tego art. 551 § 4 oraz art. 577 Kodeksu spółek handlowych. Oba artykuły zaznaczają także inne sytuacje, kiedy spółka nie może być przekształcana albo jest to ograniczona możliwość. Wiąże się to z przepisami szczególnymi, np. z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej z 2 lipca 2004 roku, jak i z innymi zapisami prawnymi określającymi minimalną wartość kapitału zakładowego dla spółek prawa handlowego. Jednocześnie konieczne jest pamiętanie, że spółka jawna nie figurująca w rejestrze przedsiębiorców nie ma prawa być przekształcona. Wynika to z prostego faktu, że nie można przekształcić spółki (podmiotu), który nie istnieje.
Ustawa ograniczająca przekształcenia
Przedsiębiorcy zdają sobie sprawę, że przekształcenie może być bardzo korzystne, jednak nie zawsze może odbyć się w pełni. Wspomniana już ustawa o swobodzie działalności gospodarczej ogranicza w pewnym stopniu możliwe przekształcenia. Zgodnie z art. 13 ust. 3 ustawy nie można przekształcić spółki komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej, spółki z o.o. i akcyjnej w spółkę jawną albo partnerską, jeżeli jeden ze wspólników spółki mającej przekształci się pochodził z zagranicy oraz nie może korzystać z całkowitej swobody działania, równej swobodzie działania gospodarczego dla obywateli polskich. Nie dotyczy to jednak osób pochodzących z państw będących członkami Unii Europejskiej oraz z Europejskiego Obszaru Gospodarczego, gdyż osoby takie mają swobodę działalności gospodarczej równą obywatelom danych państw (w tym Polski) na mocy odrębnych ustaw.